خوب به این تصویر نگاه کنید؟ چه می بینید؟ جواب برخی به این سوال درنگاه اول اردک یا یک پرنده است ولی جواب برخی دیگر خرگوش یا چیزی شبیه به خرگوش است! خیلی از افراد تصور میکنند که آنچه در ازای مشاهده یا تجربه یک چیز یکسان، درک می شود برای همه یکسان است ولی مثالهایی از این قبیل نشان میدهد اینطور نیست. در واقع به زبان ساده باید بگوییم گاهی آنچه مشاهده یا تجربه می کنیم وابسته به تجربیات قبلی و مفاهیم و باورهایی است که قبلاً داشتهایم. به جابجایی که در تجربه ما از خرگوش به اردک یا برعکس رخ می دهد جابجایی گشتالتی «Geshtalt» گفته میشود. به این واقعیت در حوزه مباحث علمی «نظریه بار بودن مشاهدات» یا همان Theory ladenness بودن مشاهدات گفته میشود. در ادامه چند مورد از نظریه بار بودن مشاهدات که در تاریخ علم پیش آمده است و مسیر علم را تغییر داده است، اشاره می کنیم: