خوب به این تصویر نگاه کنید؟ چه می بینید؟ جواب برخی به این سوال درنگاه اول اردک یا یک پرنده است ولی جواب برخی دیگر خرگوش یا چیزی شبیه به خرگوش است! خیلی از افراد تصور میکنند که آنچه در ازای مشاهده یا تجربه یک چیز یکسان، درک می شود برای همه یکسان است ولی مثالهایی از این قبیل نشان میدهد اینطور نیست. در واقع به زبان ساده باید بگوییم گاهی آنچه مشاهده یا تجربه می کنیم وابسته به تجربیات قبلی و مفاهیم و باورهایی است که قبلاً داشتهایم. به جابجایی که در تجربه ما از خرگوش به اردک یا برعکس رخ می دهد جابجایی گشتالتی «Geshtalt» گفته میشود. جابجایی گشتالتی که بیشتر در حوزه روان شناسی مورد بررسی قرار گرفته است در حوزه فلسفه علم هم به مفهوم جذابی به نام «نظریه بار بودن مشاهدات» یا همان Theory ladenness بودن مشاهدات دامن زده است که میتوانید در لینک داده شده در مورد آن بیشتر بدانید. در این مقاله در مورد جابجایی گشتالتی و موارد مختلف آن صحبت خواهیم کرد.
