نزدیک به یک دهه است که فروشگاههای آنلاین سهم بسزایی در زندگی روزمره ایرانیها دارند. با وجود گسترش روز به روز خرید آنلاین و افزایش سهم تجارت الکترونیک، همچنان پیش پا افتاده ترین دغدغه کسب و کارها از سوی حاکمیت رفع نشده است. هر نهادی به راحتی درخواست فیلتر یک کسب و کار آنلاین را میدهد و حکم قتل آن کسب و کار را صادر میکند؛ بدون آنکه به عواقب آن برای مجموعه توجهی داشته باشد.
فروشگاه اینترنتی لوناتو تازه ترین قربانی فیلترینگ در ایران است. «مهدی سامع» مدیرعامل این مجموعه که در زمینه عینک و لنز فعالیت میکند درباره علت مسدودسازی به دیجیاتو گفت:
«از صبح شنبه متوجه فیلتر وبسایتمان شدیم، بدون آنکه اخطاری دریافت کرده باشیم. ما هم جزو اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی هستیم، هم اینماد داریم و هر مجوزی که نیاز بوده را اخذ کردیم. پیش از فیلتر فروشگاه نیز هیچ یک از این نهادها اخطار یا تذکری به ما ندادند.»
به گفته وی نزدیک به دو ساعت زمان برده تا آنها تازه متوجه شدند که از سوی چه نهادی فیلتر شده اند: «به ما ابتدا گفتند که از سوی سازمان غذا و دارو فیلتر شدهاید. پس از پیگیری از این سازمان متوجه شدیم که دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درخواست مسدودسازی فروشگاه ما را داده است. پیگیری از این دانشگاه نیز ساعتی زمان برد تا مشخص شد بخش بازرسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به علت عدم مجوز توزیع لنز، خواستار فیلتر وبسایت ما شده است.»
پیگیریهای سامع به روز یکشنبه موکول شده و آنها مدارک خود را در سایتی با عنوان «آیمد» بارگزاری و هزینه 150 هزار تومانی برای مجوز پرداخت کردهاند. سپس پیگیریهایشان از دانشگاه به آنجا ختم شده که یک روز بعد با مدارک به صورت حضوری نیز مراجعه کنند.
آنطور که سامع گفت این مدارک تنها شناسنامه، کارت ملی و اجاره نامه محل دفتر شرکت بوده است که حتی بازبینی از دفتر برای تایید صحت وجود آن انجام نشده است: «دیروز (چهارشنبه) به ما گفتند که مدارک شما را تایید کردیم، شنبه به دبیرخانه زنگ بزنید و شماره نامه خود را بگیرید و با مراجعه به سازمان غذا و دارو برای رفع فیلتر خود اقدام کنید.»
حال فیلترینگ بابت چنین مدارک پیش پا افتاده چه ضرر و زیانی به این کسب و کار وارد کرده است؟ سامع در پاسخ به این سؤال گفت: «یک شرکت با ۲۵ نفر نیرو به مدت یک هفته از درآمد مالی روزانه خود محروم بوده است آن هم بابت مجوز پیش پا افتاده ای که چنین مدارک ساده ای برای آن نیاز بود. حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان به ما ضرر وارد شده است. جدای از اینکه درآمد ما قطع شده برای دسترسی به سفارش هایی که از قبل ثبت شدند نیز با مشکلاتی روبه رو بودیم. ما باید با تأمین کننده ها تسویه کنیم و برای حقوق و … با مشکل مواجه می شویم. به فردی که از او کالا خریداری کرده ایم چه بگوییم و برای تعهد پرداختمان چه کنیم؟»
او از اینکه هیچ اخطاری از سوی دانشگاه شهید بهشتی داده نشده و مستقیماً سراغ فیلتر رفته اند گلایه کرد و گفت: «ما به آنها اعلام کردیم که چرا هیچ اخطار و تذکری ندادید و تنها پاسخ شنیدیم که دو نفر کارمند هستیم و فرصت نمیکنیم با همه تماس بگیریم، فیلتر میکنیم و خودتان با مدارک میآیید. این در حالی است که امروزه ایمیل، پیامک و همه راه های ارتباطی با فروشگاه های آنلاین در دسترس قرار دارند. به نظر میرسد آنها هیچ درکی نسبت به کسب و کار و مشکلات اقتصادی ندارند.»
مدیرعامل لوناتو همچنین از اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی گلایه کرده و گفت این همه هزینه بابت عضویت در اتحادیه و صنف پرداخت میشود، اما هیچ اثری در چنین شرایطی ندارد و راه حل و دستورالعملی برای مقابله با فیلترینگ وجود ندارد.
نویسنده: مجتبی آستانه