به گزارش وکنا در آزمون پرلز ۲۰۲۱ (PRILS 2021) که یافته‌های آن طی روزهای اخیر منتشر شده، ۵۷ کشورو ۸ ایالت (۵ ایالت از کانادا، ۲ امارت از امارات متحدۀ عربی، و آفریقای جنوبی) شرکت داشته‌اند؛ جمعاً ۴۰۰ هزار دانش‌آموز، ۲۰ هزار معلم، ۳۸۰ هزار والدین، و ۱۳ هزار مدرسه. آزمون پرلز که مربوط به سنجش کیفیت روخوانی و درک مطلب دانش‌آموزان پایۀ چهارم ابتدایی است و هر 5 سال یکبار برگزار می شود، اخرین بار همزمان با شیوع کرونا در سال 2021 برگزار شده است. سؤالات آزمون در سه سطح آسان، متوسط، و دشوار طراحی می‌شود. از ایران حدود ۲۱۸ مدرسه با ۵۹۶۲ دانش‌آموز به‌عنوان نمونه در این آزمون حضور داشته‌اند.
۶۷ درصد والدین گفته‌اند در ایام کرونا فرزندا‌ن‌شان در خانه بوده‌اند و کیفیت یادگیری‌شان به میزان زیاد (۲۲ درصد) یا تاحدی (۴۵ درصد) تحت تأثیر قرار گرفته است. این تأثیرپذیری برای دانش‌آموزان ایرانی ۷۴ درصد اظهار شده است؛ ۳۴ درصد به میزان زیاد و ۴۰ درصد تاحدی.در بین ۵۷ کشور شرکت‌کننده، دانش‌آموزان ایرانی با نمرۀ ۴۱۳ در رتبۀ ۵۳ قرار گرفته‌اند و تنها اردن، مصر، مراکش، و آفریقای جنوبی بعد از ایران قرار دارند. کشورهای منطقه نظیر عربستان، عمان، قطر، و بحرین که در دورۀ قبل آزمون در وضعیت نزدیک به ایران یا پایین‌تر قرار داشتند، در این دوره پیشرفت قابل‌توجهی کرده‌اند.در تمام کشورهای شرکت‌کننده نمرۀ دختران بالاتر از پسران است. در ایران نیز نمرۀ دختران ۴۲۲ و نمرۀ پسران ۴۰۵ است. در مقایسه با دورۀ قبل آزمون دختران ایرانی حدود ۳۰ نمره و پسران حدود ۲ نمره افت کرده‌اند.
۵۹ درصد دانش‌آموزان ایرانی نمرۀ ۴۰۰ به بالا گرفته‌اند (۲۹ درصد بالای ۴۷۵، ۷ درصد بالای ۵۵۰، و ۱ درصد ۶۲۵). نمرۀ ۴۰۰ حداقل معیار است یعنی کشورها باید تلاش کنند ۱۰۰ درصد دانش‌آموزان خود را به بالای این آستانه برسانند. در این دورۀ آزمون حدود ۹۴ درصد دانش‌آموزان شرکت‌کننده از کشورهای حاضر در آزمون از این آستانه عبور کرده‌اند، درحالی‌که شکاف ایران از این آستانه بیش از دورۀ قبل شده است. در دورۀ قبل ۳۵ درصد دانش‌آموزان ایران نمرۀ کمتر از ۴۰۰ گرفته بودند، که در این دوره این نسبت به ۴۱ درصد رسیده است؛ نمرۀ زیر ۴۰۰ یعنی ضعف جدی و ناتوانی در خواندن و درک مطلب. این در حالی است که در کل آزمونِ این دوره تنها حدود ۶ درصد دانش‌آموزان نمرۀ کمتر از ۴۰۰ گرفته‌اند.
بخش دیگری از آزمون پرلز به وضعیت اجتماعی-اقتصادی خانوار دانش‌آموزان به‌لحاظ تحصیلات والدین، تعداد کتاب و کتاب کودک در خانه، و وضعیت شغلی والدین مربوط است و براین‌اساس خانوارها در سه سطح بالا، متوسط، و پایین دسته‌بندی شده‌اند. از نمونۀ دانش‌آموزان ایرانی ۷ درصد در دستۀ بالا، ۳۸ درصد متوسط، و ۵۵ درصد در دستۀ پایین قرار گرفته‌اند. در نمونۀ دانش‌آموزان ایران آن‌هایی که به‌لحاظ اجتماعی-اقتصادی در دستۀ بالا قرار دارند ۱۱۲ نمره با دستۀ پایین اختلاف دارند؛ نمرۀ ۴۹۳ به ۳۸۱. این شکاف در کل آزمون بین دانش‌آموزان دستۀ بالا و پایین حدود ۸۶ نمره است. بیشترین شکاف به‌لحاظ پایگاه اجتماعی-اقتصادی مربوط به آفریقای جنوبی است. بعد از آن کشورهای برزیل، بلغارستان، مجارستان، امارات، و بحرین شکافی بیش از ایران دارند.
در ذیل وضعیت اجتماعی-اقتصادی به‌طور جداگانه تأثیر متغیّرهایی نظیر علاقۀ والدین به مطالعه، میزان آمادگی آموزشی کودک در بدو ورود به دبستان مثل آشنایی با حروف الفبا، و میزان کار آموزشی در خانه پیش از ورود به دبستان بر پیشرفت کیفیت آموزشی نیز بررسی شده است.
وضعیت مدرسه از دیگر شاخص‌هایی است که تأثیر جدی بر میزان پیشرفت یادگیری دانش‌آموزان دارد. مدارس در این زمینه در سه سطح برخوردار، متوسط، و محروم دسته‌بندی می‌شوند. از نمونۀ ایران حدود ۵۰ درصد در دستۀ محروم قرار گرفته‌اند. اختلاف نمرۀ دانش‌آموزان مدارس با وضعیت برخوردار و محروم حدود ۷۶ نمره است. میانگین اختلاف نمره در کل آزمون بین مدارس برخوردار و محروم ۴۲ نمره است. تأثیر فضای مدرسه به‌لحاظ غیبت، اختلال در آموزش، فحاشی، دعوا، قلدری، دزدی، تقلب، وندالیسم، و غیره نیز بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بررسی شده است.
نکتۀ جالب این است که حدود ۹۵ درصد دانش‌آموزان ایرانی اظهار کرده‌اند که به‌میزان زیاد یا متوسط به خواندن علاقه دارند و از این نظر دانش‌آموزان ایرانی در رتبۀ ۵ قرار دارند. همچنین حدود ۸۱ درصد دانش‌آموزان ایرانی به‌میزان زیاد یا متوسط روخوانی را برای خود راحت دانسته‌اند (۵۰ درصد زیاد و ۳۱ درصد تاحدی).
منیع: سایت prils2021
