به گزارش وکنا– به نقل از دیده‌بان علم ایران، محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق به طراحی و ساخت دستکش توانبخشی با روش جدید و ربات نرم شدند.
محمد مهدی دالایی، دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «طراحی و پیاده‌سازی دستکش توانبخشی» گفت: اختلال در عملکرد دست، که یکی از پرکاربرد‌ترین اندام‌ها در زندگی روزمره است، باعث ایجاد مشکلات متعددی در زندگی انسان می‌شود.
وی با بیان اینکه توانبخشی دست و بهبود عملکرد آن تاثیر زیادی در کیفیت زندگی بیمار دارد، گفت: توانبخشی روندی مستمر دارد که نیازمند صرف هزینه و وقت بالایی با مراجعات مکرر به مراکز درمانی است. امروزه پژوهشگران با توسعه ربات‌های توانبخشی به دنبال به حداقل رساندن زمان و هزینه صرف شده در طول دوره توانبخشی هستند.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: در ایران با توجه به کمبود مراکز توانبخشی و روند افزایش سن جامعه و بیماران سکته مغزی و ناتوانی‌های ناشی از آن، نیاز به یک ربات توانبخشی دست که در قالب یک محصول برای عموم مردم قابل استفاده باشد احساس می‌شود.
دالایی خاطر نشان کرد: در این پژوهش تصمیم گرفته شد، یک دستکش توانبخشی سبک و ارزان قیمت برای کمک به افرادی با ناتوانی در عملکرد دست برای بازتوانی طراحی و ساخته شود.
وی اضافه کرد: محصول ساخته شده در این پروژه با توجه به ویژگی‌های در نظر گرفته شده برای آن مانند سبکی، عملکرد دو جهته (باز و بسته کردن انگشتان) و تمرین آینه‌ای، به خوبی هدف این پژوهش که بازتوانی دست بیماران در تمامی مراحل توانبخشی است را فراهم می‌کند.
وی با بیان اینکه برای ساخت این دستکش از ورق‌های پلیمری و دوخت حرارتی استفاده شده است که یک روش نوین در ساخت ربات‌های نرم است. طراحی دوخت‌های این دستکش نیز در مقایسه با پژوهش‌های گذشته یک شیوه جدید محسوب می شود، عنوان کرد: محصول تولید شده نمونه داخلی تجاری شده نداشته و در مقایسه با نمونه خارجی آن هم ارزان تر است و هم ویژگی‌های عملکردی بهتری دارد.
وی با بیان اینکه در ساخت این دستکش از عملگرهای نرم استفاده کردیم، گفت: ربات‌های نرم پژوهش‌های گذشته اغلب از سیلیکون ساخته شده‌اند که نیاز به قالب گیری دارند و پروسه ساخت طولانی دارند به همین دلیل از ورق‌های پلیمری برای ساخت عملگرهای نرم استفاده کردیم.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: محصول تولید شده در این پژوهش می‌تواند در مراکز توانبخشی و فیزیوتراپی‌ها مورد استفاده قرار گیرد، همچنین به دلیل مستقل بودن محصول تولید شده از حضور فیزیوتراپ فیزیکی حین تمرین توانبخشی، بیماران دچار اختلال در عملکرد دست می‌توانند با تهیه این محصول تمرینات خود را در منزل ادامه دهند.
وی با بیان اینکه توانبخشی دست و بهبود عملکرد آن تاثیر زیادی در کیفیت زندگی بیمار دارد، گفت: توانبخشی روندی مستمر دارد که نیازمند صرف هزینه و وقت بالایی با مراجعات مکرر به مراکز درمانی است. امروزه پژوهشگران با توسعه ربات‌های توانبخشی به دنبال به حداقل رساندن زمان و هزینه صرف شده در طول دوره توانبخشی هستند.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: در ایران با توجه به کمبود مراکز توانبخشی و روند افزایش سن جامعه و بیماران سکته مغزی و ناتوانی‌های ناشی از آن، نیاز به یک ربات توانبخشی دست که در قالب یک محصول برای عموم مردم قابل استفاده باشد احساس می‌شود.
دالایی خاطر نشان کرد: در این پژوهش تصمیم گرفته شد، یک دستکش توانبخشی سبک و ارزان قیمت برای کمک به افرادی با ناتوانی در عملکرد دست برای بازتوانی طراحی و ساخته شود.
وی اضافه کرد: محصول ساخته شده در این پروژه با توجه به ویژگی‌های در نظر گرفته شده برای آن مانند سبکی، عملکرد دو جهته (باز و بسته کردن انگشتان) و تمرین آینه‌ای، به خوبی هدف این پژوهش که بازتوانی دست بیماران در تمامی مراحل توانبخشی است را فراهم می‌کند.
وی با بیان اینکه برای ساخت این دستکش از ورق‌های پلیمری و دوخت حرارتی استفاده شده است که یک روش نوین در ساخت ربات‌های نرم است. طراحی دوخت‌های این دستکش نیز در مقایسه با پژوهش‌های گذشته یک شیوه جدید محسوب می شود، عنوان کرد: محصول تولید شده نمونه داخلی تجاری شده نداشته و در مقایسه با نمونه خارجی آن هم ارزان تر است و هم ویژگی‌های عملکردی بهتری دارد.
وی با بیان اینکه در ساخت این دستکش از عملگرهای نرم استفاده کردیم، گفت: ربات‌های نرم پژوهش‌های گذشته اغلب از سیلیکون ساخته شده‌اند که نیاز به قالب گیری دارند و پروسه ساخت طولانی دارند به همین دلیل از ورق‌های پلیمری برای ساخت عملگرهای نرم استفاده کردیم.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: محصول تولید شده در این پژوهش می‌تواند در مراکز توانبخشی و فیزیوتراپی‌ها مورد استفاده قرار گیرد، همچنین به دلیل مستقل بودن محصول تولید شده از حضور فیزیوتراپ فیزیکی حین تمرین توانبخشی، بیماران دچار اختلال در عملکرد دست می‌توانند با تهیه این محصول تمرینات خود را در منزل ادامه دهند.
این محقق اعلام کرد: مرحله بعدی آزمون‌های بالینی برروی بیماران و بازخورد از فیزیوتراپ‌ها است. پس از بازخورد در صورت نیاز محصول اصلاح شده و به مرحله تجاری‌سازی و تولید انبوه می‌رسد.
وی با بیان اینکه این طرح نمونه داخلی ندارد، گفت: نمونه خارجی این محصول هم با استفاده از لوله‌های خرطومی ساخته شده است که اولا حجیم‌تر و سنگین‌تر است و امکان باز کردن انگشت به صورت فعال را ندارد.
دالایی با اشاره به مزیت‌های رقابتی طرح گفت: سبک‌تر بودن و سهولت بیشتر در استفاده، هزینه تمام شده ارزان‌تر و امکان باز و بسته کردن به صورت فعال از مزیت‌های طرح به شمار می رود.
گفتنی است اساتید راهنمای این پروژه دکتر محمد زارعی نژاد و دکتر عبدالرضا اوحدی همدانی اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر هستند.
این پژوهش محصول محور که در اولین جشنواره ملی فناوری‌های توانبخشی که در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد حائز رتبه برتر شد به همت محققان دانشکده مهندسی مکانیک و پژوهشکده فناوری های نو دانشگاه صنعتی امیرکبیر به سرانجام رسیده است.
