به گزارش وکنا، به نقل از نشریه علمی-خبری نامه علم و دین که شماره اول آن در سال 1377 منتشر شده، علامه طباطبایی به پیوستگی و همبستگی پدیدههای جهان پرداخته است:
هر یک از اجزای جهان پهناور هستی که پیش چشم ما است( چنان که میدانیم) و مجموع آن، پیوسته در تغییر و تبدیل است و هر لحظه به شکل تازه و بیسابقای جلوه میکند و متاثر از قوانین مطلق است و از دورترین کهکشانها گرفته تا کوچک ترین ذرهای که اجزای جهان را تشکیل میدهد، هر کدام متضمن نظامی واضح است که با قوانین مطلق خود به نحوی حیرتانگیز در تغییر است و شعاع عملی خود را از پست ترین وضع به سوی کاملترین حالتها سوق میدهد و به کنال میرساند. و بالاتر از نظام های خصوصی، نظامهای خصوصی، نظامهایعمومی تر و بالاخره نظام همگانی جهانی است که اجزای بیشمار را به یکدیگر ربط میدهد و نظامهای جزیی ا به هم میپیوندد و در تغییر مداوم خود هرگز استثنا و اختلال نمیپذیرد.
نظام آفرینش اگر انسانی را مثلا در زمین جای دهد، ساختمان وجودش را چنان ترکیب میکند که با محیط زندگی هماهنگ باشد و محیط زندگی هماهنگ باشد و محیط زندگی وی را آنچنان ترتیب میدهد که گویی دایهای مهربان به پرورشش پرداخته است، آفتاب و ماه و ستارگان و آب و خاک و شب و روز و فصلهای سال و ابر و باد و باران و گنجینههای زیرزمینی و روی زمینی و بالاخره همهی سرمایه و نیروی خود را در راه آسایش و آرامش وی به کار میبندد. ما چنین ارتباط و سازشی را میان هر پدیده و میان همسایگان دور و نزدیک و خانهای که در آن زندگی میکنیم مییابیم.
این گونه پیوستگی و همبستگی در تجهیزات داخلی هر یک از پدیدههای جهان پیدا است، آفرینش اگر برای انسان نان داده، برای تحصیل آن پا و برای گرفتن آن دست و برای خوردن آهن دهان و برای جویدن آن دندان داده است و آن را با یک رشته وسایلی که مانند حلقههای زنجیر به هم پیوستهاند به هدف کمال این آفریده (بقا و کمال) مرتبط ساخته است. دانشمندان جهان تردید ندارند روابط بیپایانی که در اثر تلاش علمی چندین هزار سالهی خود به دست آوردهاند، طلیعهی ناچیزی است از اسرار آفرینش که دنبالههای تمام نشدنی به دنبال خود دارد و هر معلوم تازهای انسان را از مجهولهای بی شماری آگاه میکند.
ماخذ
علامه طباطبائی، محمدحسین. 1375، شیعه در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.